Υπερτροφία Προστάτη

Η υπερτροφία ή υπερπλασία προστάτη όπως είναι ο πιο σωστός όρος, είναι μια πάθηση που ξεκινά από τα 40 έτη και εξελίσσεται με την πάροδο της ηλικίας. Παρότι δεν έχει καμιά σχέση με τον καρκίνο του προστάτη και δεν πεθαίνει κανείς από αυτήν, ταλαιπωρεί με τα προβλήματα που δημιουργεί στην ούρηση. Ξεκινά με μείωση της ροής των ούρων η οποία εξελίσσεται σταδιακά και συχνά δεν γίνεται αντιληπτή από τον άνδρα.

Ακολουθεί η νυκτερινή έγερση για ούρηση και σε κάποιους ασθενείς προστίθεται η επιτακτική ούρηση (τρέχουμε στην τουαλέτα).

Όταν η πάθηση προχωρήσει, τότε ο ασθενής ξυπνάει το βράδυ 2 – 3 φορές, πάει στην τουαλέτα κάθε 2 ώρες με μικρές σχετικά ποσότητες ούρων, κάθεται για να ουρήσει αφού η ροή είναι μειωμένη και η ούρηση διαρκεί πολύ ώρα. Επιπρόσθετα μπορεί η ούρηση να είναι διακοπτόμενη ή να χρειάζεται επιστροφή άμεσα για δεύτερη φορά στην τουαλέτα γιατί δεν έχει αδειάσει πλήρως η κύστη.

Συγχρόνως εμφανίζονται και προβλήματα με τη στύση τα οποία όσο πιο σημαντικά γίνονται τα συμπτώματα της ούρησης, τόσο και η ποιότητα των στύσεων χειροτερεύει.

Τα προβλήματα της ούρησης αυξάνονται αργά με τα χρόνια και αν δεν αντιμετωπισθούν μπορεί να επηρεάσουν την νεφρική λειτουργία, αφού τα ούρα πλέον ανεβαίνουν στον νεφρό και τον διογκώνουν (υδρονέφρωση)

Αυτό συμβαίνει όταν η κύστη δεν αδειάζει και μένει μεγάλη ποσότητα ούρων στην κύστη (επίσχεση ούρων). Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί από τα άλατα να δημιουργηθούν λίθοι στην κύστη.

Σε νεώτερους άνδρες (40-55 ετών)  με προβλήματα ούρησης, η αιτία είναι η υπερπλασία του μέσου λοβού που κλείνει τον δρόμο προς την ουρήθρα.

Τα συμπτώματα σιγά-σιγά γίνονται πιο ενοχλητικά. Γίνεται βέβαια κατανοητή η «προσωπική» φύση του προβλήματος. Κάποιος δραστήριος άνδρας ενοχλείται ακόμη και με μία αφύπνιση κάθε βράδυ, ενώ κάποιος άλλος βρίσκει ανεκτό να επισκέπτεται την τουαλέτα ακόμη και 3 φορές την νύκτα. Επίσης το ενδιαφέρον για την σεξουαλική ζωή ποικίλλει από άνδρα σε άνδρα.

Πάντως οι επιπτώσεις στη ζωή του άνδρα είναι πολλαπλές.

Εάν παραμελήσουμε το πρόβλημα, τελικά θα έρθουν οι ουρολοιμώξεις που μπορεί να συνδυαστούν και με πυρετό, η αδυναμία ούρησης με πόνο (επίσχεση ούρων) και η μόνιμη (μέχρι το χειρουργείο) τοποθέτηση καθετήρα.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτά τα συμπτώματα δεν είναι αποκλειστικά για την ΚΥΠ και μπορεί επίσης να προκληθούν από άλλες καταστάσεις όπως λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος ή νευρογενή κύστη. Εάν εμφανίσετε συμπτώματα από το ουροποιητικό, είναι βασικό να συμβουλευτείτε έναν ουρολόγο, για ακριβή διάγνωση και κατάλληλη θεραπεία.

Φαρμακευτική θεραπεία

Υπάρχουν πολλές διαθέσιμες φαρμακολογικές θεραπείες για την αντιμετώπιση της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη (BPH). Τα φάρμακα στοχεύουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων που σχετίζονται με την BPH και στη βελτίωση της ροής των ούρων.

Αποκλειστές άλφα αδρενεργικών υποδοχέων: Λέγονται και άλφα-αναστολείς (δοξαζοσίνη, ταμσουλοσίνη, αλφουζοσίνη και σιλοδοσίνη) και δρουν χαλαρώνοντας τους λείους μύες στον προστάτη και τον αυχένα της ουροδόχου κύστης, μειώνοντας την απόφραξη και βελτιώνοντας τη ροή των ούρων.

Αναστολείς 5-άλφα-αναγωγάσης (5-ARIs): Αυτά τα φάρμακα (φιναστερίδη και ντουταστερίδη) δρουν αναστέλλοντας το ένζυμο 5-άλφα-ρεδουκτάση, το οποίο μετατρέπει την τεστοστερόνη σε διυδροτεστοστερόνη (DHT). Μειώνοντας τα επίπεδα DHT, τα 5-ARIs βοηθούν στη συρρίκνωση του μεγέθους του προστάτη με την πάροδο του χρόνου.

Συνδυαστική θεραπεία: Η συνδυαστική θεραπεία περιλαμβάνει την συνχορήγηση ενός άλφα-αναστολέα και ενός 5-ARI μαζί. Αυτή η προσέγγιση συνδυάζει τα οφέλη της χαλάρωσης των λείων μυών και τη μείωση του μεγέθους του προστάτη. Ο συνδυασμός ταμσουλοσίνης με ντουταστερίδη είναι η πιο κοινή θεραπεία συνδυαστική θεραπεία.

Αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης-5 (PDE-5): Η ημερήσια χορήγηση ταδαλαφίλης 5 mg χρησιμοποιείται κυρίως για τη στυτική δυσλειτουργία, μπορεί όμως να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της BPH, ειδικά σε ασθενείς με συνυπάρχουσα στυτική δυσλειτουργία. Οι αναστολείς PDE-5 χαλαρώνουν τους λείους μύες στον προστάτη και την ουροδόχο κύστη, βελτιώνοντας τα συμπτώματα του ουροποιητικού.

Αντιχολινεργικά: Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να συνταγογραφηθούν αντιχολινεργικά φάρμακα για να βοηθήσουν στη χαλάρωση των λείων μυών της ουροδόχου κύστης και στη μείωση της συχνότητας και της επείγουσας ούρησης. Τέτοιες φαρμακευτικές ουσίες είναι η οξυβουτυνίνη, τολτεροδίνη και σολιφενασίνη.

Φυτοθεραπεία: Ορισμένα φυτικά συμπληρώματα, όπως το saw palmetto, η β-σιτοστερόλη και το εκχύλισμα Pygeum africanum, έχουν χρησιμοποιηθεί για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της BPH και μάλιστα χωρίς παρενέργειες. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η επιλογή του φαρμάκου εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως η σοβαρότητα των συμπτωμάτων, το μέγεθος του προστάτη, η συνολική υγεία και οι μεμονωμένες προτιμήσεις του ασθενούς. Κάθε φάρμακο έχει τα δικά του οφέλη και πιθανές παρενέργειες, επομένως είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε έναν ουρολόγο, για να καθοριστεί η καταλληλότερη φαρμακολογική θεραπεία για τη συγκεκριμένη περίπτωσή σας.

Χειρουργικές τεχνικές

Υπάρχουν διάφορες διαθέσιμες χειρουργικές μέθοδοι για τη θεραπεία της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη (ΚΥΠ), ανάλογα με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και το μέγεθος του αδένα του προστάτη.

Διουρηθρική Εκτομή του Προστάτη (TURP):

Αυτή είναι η πιο κοινή χειρουργική επέμβαση για την ΚΥΠ. Περιλαμβάνει την αφαίρεση του πλεονάζοντος ιστού του προστάτη χρησιμοποιώντας ένα ρεσεκτοσκόπιο που εισάγεται μέσω της ουρήθρας. Η TURP παρέχει σημαντική ανακούφιση από τα συμπτώματα και είναι κατάλληλη για μέτριες έως σοβαρές περιπτώσεις.

Χειρουργική με Holmium Laser:

Το λέιζερ Holmium εκπέμπει φως σε μήκος κύματος περίπου 2,1 μικρόμετρα (μm). Αυτό το μήκος κύματος απορροφάται σε μεγάλο βαθμό από το νερό, καθιστώντας το κατάλληλο για ακριβή κοπή και τήξη του ιστού. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για αφαίρεση (εξάχνωση) όσο και για την εκπυρήνηση (αφαίρεση) των προστατικών λοβών, λύνοντας το πρόβλημα της απόφραξης των ούρων.

Οι διουρηθρικές τεχνικές έχουν επιδείξει εξαιρετικά μακροπρόθεσμα αποτελέσματα και έτσι σήμερα πλέον η παραδοσιακή ανοικτή χειρουργική επέμβαση με τομή στο κάτω μέρος της κοιλιάς σπάνια εκτελείται πλέον, και μόνο αν δεν υπάρχουν διαθέσιμες οι σύγχρονες τεχνολογίες.

TURIS ή HoLEP;

Κάθε επέμβαση έχει τα δικά της οφέλη, τους κινδύνους και τον χρόνο ανάρρωσης, επομένως είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε έναν ουρολόγο για να καθοριστεί εξατομικευμένα η καταλληλότερη επιλογή για το πρόβλημα σας.

TURP (Διουρηθρική Εκτομή του Προστάτη):

Πλεονεκτήματα: Η TURP είναι μια καθιερωμένη και ευρέως χρησιμοποιούμενη χειρουργική επέμβαση για την ΚΥΠ. Η αποτελεσματικότητα της έχει αποδειχθεί σε βάθος χρόνου όσον αφορά στη βελτίωση των συμπτωμάτων του ουροποιητικού και εφαρμόζεται εδώ και πολλά χρόνια. Η TURP είναι γενικά κατάλληλη για διάφορα μεγέθη προστάτη και μπορεί να πραγματοποιηθεί με χρήση τυπικού εξοπλισμού εκτομής.

Μειονεκτήματα: Σε σύγκριση με το HoLEP, το TURP μπορεί να έχει ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο ορισμένων επιπλοκών, όπως αιμορραγία, που απαιτεί μετάγγιση αίματος. Το TURP σχετίζεται επίσης με μεγαλύτερη πιθανότητα επανεμφάνισης των συμπτωμάτων BPH με την πάροδο του χρόνου, κάτι που μπορεί να απαιτήσει πρόσθετες παρεμβάσεις στο μέλλον. Είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν ουρολόγο που μπορεί να εκτιμήσει το πρόβλημα  σας, να αξιολογήσει παράγοντες όπως το μέγεθος του προστάτη, τα συμπτώματα και τις προσωπικές προτιμήσεις και να συζητήσει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα κάθε επέμβασης. Θα είναι σε θέση να συστήσει την κατάλληλη για εσάς χειρουργική προσέγγιση, λαμβάνοντας υπόψη τα θέλω σας και τους πιθανούς κινδύνους και τα οφέλη σας.

Μου λένε …

• Μεγάλωσες, τι περιμένεις…
• Όλοι οι άνδρες το έχουν το πρόβλημα
• Θα έχεις μεγάλο προστάτη για να έχεις τόσα συμπτώματα
• Μην ξεκινήσεις φάρμακα νωρίς
• Βολέψου με τα χάπια, η εγχείρηση είναι επικίνδυνη
• Πρόσεξε να πάρεις το καλό φάρμακο….
• Τα φάρμακα έχουν πολλές παρενέργειες
• Κάνε νωρίς εγχείρηση για να μην χαλάσει η κύστη
• Υπάρχει μία μόνο καλή μέθοδος για χειρουργείο
• Αν χειρουργηθείς ξέχνα την στύση
• Δεν υπάρχει όμως εκσπερμάτιση μετά το χειρουργείο
• Έχεις μεγάλο προστάτη, πρέπει να χειρουργηθείς ανοικτά (με τομή)
• Μια μέρα νοσηλείας έχουν πια οι επεμβάσεις για τον προστάτη
• Σε 2 μέρες θα πας ξανά στην δουλειά
• Υπάρχει και μέθοδος χωρίς νοσηλεία, χωρίς νάρκωση, με ατμούς

Ισχύουν;

• Όντως με την πάροδο της ηλικίας τα προβλήματα ούρησης γίνονται συχνότερα. Κάποια στιγμή οι περισσότεροι άνδρες θα έχουν προβλήματα με την ούρηση.
• Η φαρμακευτική αγωγή πρέπει να ξεκινά όταν τα συμπτώματα επηρεάζουν την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής. Άνδρες με μεγάλη υπομονή, που παρότι μπορεί να έχουν έντονα συμπτώματα μαθαίνουν να ζουν με αυτά αποφεύγοντας να παίρνουν φάρμακα με συνέπεια να ταλαιπωρούν την κύστη με κίνδυνο να προκληθούν μόνιμες βλάβες.
• Τα φάρμακα (φυτικά, α-blockers, αναστολείς της 5α-αναγωγάσης) είναι αποτελεσματικά και είναι γενικά ασφαλή. Βοηθούν για χρόνια τους περισσότερους άντρες και καθυστερούν την ανάγκη την χειρουργική αντιμετώπιση.
• Τα φυτικά σκευάσματα στα αρχικά στάδια ίσως προσφέρουν λύση και δεν έχουν παρενέργειες. Να σημειωθεί ότι δεν είναι όλα τα φυτικά σκευάσματα ίδια και πολύ λίγα έχουν δοκιμαστεί σε κλινικές μελέτες ώστε να γνωρίζουμε την αποτελεσματικότητα τους.
• Οι α-blockers (αλφουζοσίνη, ταμσουλοσίνη και σιλοδοσίνη) ουσιαστικά δρουν ως εκλεκτικά χαλαρωτικά του προστάτη διευκολύνοντας την ούρηση. Οι πιο κοινές παρενέργειές τους είναι η αδυναμία εκσπερμάτισης και η πτώση της αρτηριακής πίεσης (παρατηρείται μόνο σε όσους έχουν χαμηλή πίεση).
• Οι αναστολείς της 5α-αναγωγάσης (φιναστερίδη και ντουταστερίδη) αναστέλλουν την μετατροπή της τεστοστερόνης στη δραστική της μορφή –την διυδροτεστοστερόνη που είναι δραστική στον προστάτη- και έτσι ο προστάτης μικραίνει σε μέγεθος. Το αποτέλεσμα αυτά επιτυγχάνεται σε 6-12 μήνες μετά την έναρξη της θεραπείας. Υπάρχει και χάπι που συνδυάζει τις δύο κατηγορίες φαρμάκων ( α-blocker αναστολέας της 5α-αναγωγάσης και στο ίδιο χάπι).
• Η σύγχρονη τεχνολογία έχει προσφέρει πλέον λύση για επεμβάσεις χωρίς τομή, μέσω της ουρήθρας (διουρηθρική) και το ανοικτό χειρουργείο αποτελεί πλέον παρελθόν.
• Η μέθοδος TURΙS είναι ίδια με την κλασσική διουρηθρική προστατεκτομή αλλά γίνεται με νεότερης τεχνολογίας εργαλεία. Η διουρηθρική εκπυρήνηση του προστάτη αφαιρεί τους λοβούς του προστάτη όπως και στην ανοικτή προστατεκτομή προσφέροντας ουσιαστικότερη λύση σε ασθενείς με μεγάλους προστάτες.
• Τα laser παρέχουν αναίμακτες μεθόδους διουρηθρικών επεμβάσεων. Εδώ και 15 χρόνια αποτελούν την τεχνολογία αιχμής στην αντιμετώπιση της υπερπλασίας του προστάτη (Green light και HoLEP).

Υπάρχουν μυστικά στην θεραπεία;

• Ο παράγοντας «εμπειρία» στην αντιμετώπιση της πάθησης είναι ο σημαντικότερος στην διάγνωση και αντιμετώπιση της.
• Το σωστό και λεπτομερές ιστορικό σε συνδυασμό με ένα ημερολόγιο ούρησης οδηγεί στην σωστή διάγνωση και καθορίζει την στρατηγική αντιμετώπισης.
• Η ακρίβεια των διαγνωστικών εξετάσεων (η ουροροομετρία, το υπερηχογράφημα νεφρών και κύστης και διορθικό υπερηχογράφημα προστάτη) εξαρτώνται από τις δυνατότητες των μηχανημάτων. Όσον αφορά τους υπερήχους υπάρχουν μικρές κινητές μονάδες χαμηλού κόστους με μικρές διαγνωστικές ικανότητες. Τα μηχανήματα αυτά προσφέρουν ακόμη και τρισδιάστατη (3D) απεικόνιση του αδένα αλλά με χαμηλής ποιότητας εικόνες.
• Η επιλογή φαρμάκου γίνεται με βάση το ιστορικό του ασθενή και δεν ισχύει ο κανόνας ένα φάρμακο για όλους.
• Στην χειρουργική αντιμετώπιση υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια για την βέλτιστη μέθοδο για τον συγκεκριμένο ασθενή. Το καλύτερο είναι ο ιατρός να έχει εμπειρία από όλες τις σύγχρονες μεθόδους και να χρησιμοποιεί την κατάλληλη για τον συγκεκριμένο ασθενή.

Που να διαβάσω για να μάθω για την πάθηση;

Το διαδίκτυο, όπως για κάθε θέμα, προσφέρει άπειρες πηγές πληροφόρησης. Η εγκυρότητα όμως είναι περιορισμένη. Οι διεθνείς επιστημονικές εταιρείες έχουν δημοσιευμένες οδηγίες και είναι οι πλέον έγκυρες. Όμως αφορούν την πάθηση και όχι τον συγκεκριμένο ασθενή.

Γι’ αυτό αρχή μας είναι να μην παρουσιάζουμε στις σελίδες μας πληροφορίες σχετικά με παθήσεις, αλλά να προσφέρουμε λεπτομερή ενημέρωση στον κάθε άνδρα μετά από τη λήψη ιστορικού και τις εξειδικευμένες διαγνωστικές εξετάσεις.

Ο ασθενής είναι ο βαθύτερος γνώστης της πάθησής του όπως εκδηλώνεται στον ίδιο, αλλά δεν θα μπορέσει ποτέ – και δεν βοηθά- να γίνει ο βαθύτερος γνώστης της πάθησης.

Επισκεφθείτε τις ερωτήσεις και απαντήσεις πάνω στο πρόβλημα για μία πρώτη γενική ενημέρωση πριν την επίσκεψη στο ιατρείο.

Τι ιδιαίτερο προσφέρει το ιατρείο;

• Διεθνή αναγνώριση σε ερευνητικό επίπεδο με πρωτότυπες δημοσιεύσεις τόσο στην αιτιολογία, όσο και στην διάγνωση και θεραπεία της πάθησης. Πρωτοστατήσαμε στις μελέτες ανάπτυξης των φαρμάκων όπως της ντουταστερίδης. Επίσης στις επιπτώσεις των θεραπειών αυτών στην στυτική λειτουργία.
• Η εμπειρία είναι το βασικό μας όπλο, με πάνω από 30.000 ασθενείς με το πρόβλημα (στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα).
• Εφαρμόσαμε πρώτοι στον Ελλαδικό χώρο το τρισδιάστατο (3D) υπερηχογράφημα προστάτη.
• Εφαρμόσαμε πρώτοι στον Βορειοελλαδικό χώρο το 2008 την τεχνολογία laser στην αντιμετώπιση της πάθησης.
• Χρησιμοποιούμε εξατομικευμένες θεραπείες, ανάλογα με το πρόβλημα κάθε ασθενή.
• Χρησιμοποιούμε μηχανήματα εγκεκριμένα και καταξιωμένα μέσα από τις κλινικές μελέτες και όχι απομιμήσεις χαμηλού κόστους και άγνωστης αποτελεσματικότητας.
• Με μεγάλη εμπειρία σε όλες τις σύγχρονες χειρουργικές μεθόδους, επιλέγουμε ή συνδυάζουμε μεθόδους για την βέλτιστη αντιμετώπιση του κάθε ασθενή.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΛΕΟΝ ΕΓΚΡΙΤΑ ΙΑΤΡΙΚΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ
της ερευνητικής ομάδας του καθηγητή Δ. Χατζηχρήστου