Χρόνια Προστατίτιδα
Δημήτρης Γ. Χατζηχρήστου
Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ.
ΟΞΕΙΑ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΟΣΤΑΤΙΤΙΔΑ
Η προστατίτιδα σε όλες τις μορφές της αποτελεί ένα από τα πιο συχνά αίτια επίσκεψης στον ουρολόγο. Η προστατίτιδα είναι μια φλεγμονή του προστάτη αδένα. Είναι η πιο συχνή φλεγμονή στους άνδρες και μπορεί να υπάρχει χωρίς να δίνει κανένα σύμπτωμα. Η οξεία προστατίτιδα εκδηλώνεται με υψηλό πυρετό, ρίγος, καταβολή και ενοχλήματα από την ούρηση όπως πόνο και συχνουρία. Η χρόνια μορφή της προστατίτιδας περιλαμβάνει ένα ευρώ φάσμα συμπτωμάτων. Κύριο σύμπτωμα και το πλέον ενοχλητικό είναι ο πόνος στην περιοχή ανάμεσα στους όρχεις και τον πρωκτό (περίνεο), αλλά και στη βουβωνική χώρα, στην περιοχή της πυέλου ή στα γεννητικά όργανα. Τα συμπτώματα έχουν διάρκεια πάνω από τρεις μήνες και μπορεί να συνδυάζονται με υπογονιμότητα και στυτική δυσλειτουργία.
Τύποι
Υπάρχουν γενικά τέσσερις τύποι προστατίτιδας:
1. Οξεία βακτηριακή προστατίτιδα, μια βακτηριακή λοίμωξη του προστάτη συνήθως με ξαφνικά, με σοβαρά συμπτώματα. Η οξεία βακτηριακή προστατίτιδα προκαλείται συνήθως από κοινά στελέχη βακτηρίων. Η μόλυνση μπορεί να έχει εξαπλωθεί από άλλα μέρη του ουροποιητικού ή του αναπαραγωγικού συστήματος.
2. Χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα, συνεχιζόμενη ή επαναλαμβανόμενη βακτηριακή λοίμωξη συνήθως με λιγότερο σοβαρά συμπτώματα συγκριτικά με την οξεία. Η χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα έχει γενικά την ίδια αιτία με την οξεία βακτηριακή λοίμωξη. Μπορεί να συμβεί όταν η θεραπεία για μια οξεία λοίμωξη δεν είναι ελλιπής ή αποτυγχάνει να σκοτώσει όλα τα βακτήρια.
3. Χρόνια προστατίτιδα/σύνδρομο χρόνιου πυελικού πόνου, με συνεχή ή επαναλαμβανόμενο πυελικό πόνο και συμπτώματα στην ούρηση ή την στύση χωρίς στοιχεία λοίμωξης. Η αιτιολογία της δεν είναι γνωστή. Η έρευνα δείχνει ότι πολλοί παράγοντες μπορεί να παίζουν ρόλο. Αυτά περιλαμβάνουν προηγούμενη μόλυνση, δυσλειτουργία του νευρικού συστήματος, δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, ή ψυχολογικό stress.
4. Ασυμπτωματική φλεγμονώδης προστατίτιδα , στην οποία συνήθως σε κάποια βιοψία ανευρίσκονται στοιχείας φλεγμονής αλλά δεν υπάρχουν συμπτώματα.
Επιπλοκές
Οι επιπλοκές της οξείας προστατίτιδας μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Βακτηριακή μόλυνση του αίματος (βακτηριαιμία)
- Φλεγμονή της επιδιδυμίδας (επιδιδυμίτιδα)
- Προστατικό απόστημα
Άλλα προβλήματα που προκαλεί η χρόνια προστατίτιδα /συνδρόμου χρόνιου πυελικού πόνου είναι:
- Άγχος ή κατάθλιψη
- Σεξουαλική δυσλειτουργία (αδυναμία επίτευξης και διατήρησης στύσης)
- Πρόωρη ή/και επώδυνη εκσπερμάτιση
- Μεταβολές στο σπέρμα και πρόβλημα στην γονιμότητα
Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η χρόνια προστατίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο του προστάτη. Η χρόνια φλεγμονή του προστάτη που δεν αντιμετωπίζεται ίσως αποτελεί παράγοντα κινδύνου για καρκίνο.
Προστατίτιδα και σεξ
Δεν χρειάζεται να αποφύγετε το σεξ εάν έχετε χρόνια προστατίτιδα. Το σεξ δεν θα επιδεινώσει την προστατίτιδα, αντιθέτως η εκκένωση του προστάτη βοηθά. Μερικοί άνδρες που πάσχουν από χρόνια προστατίτιδα έχουν πόνο με την εκσπερμάτιση που τους οδηγεί στο να αποφεύγουν το σεξ. Αν η και προστατίτιδα προκαλείται που προκαλείται από βακτηριακή λοίμωξη, συνήθως δεν υπάρχει κίνδυνος να μεταδοθεί στον σύντροφό σας κατά τη διάρκεια του σεξ. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η προστατίτιδα μπορεί να προκληθεί από σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη. Σε τέτοιες περιπτώσεις η χρήση προφυλακτικού είναι απαραίτητη.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Οξεία προστατίτιδα
Η οξεία προστατίτιδα είναι επείγουσα κατάσταση που απειλεί τη ζωή και χρειάζεται άμεση θεραπεία. Χορηγείται η κατάλληλη αντιβιοτική αγωγή σε συνδυασμό με αντιπυρετικά. Σε περιπτώσεις συν νοσηρότητας ή βαριάς κλινικής εικόνας μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία για τις πρώτες ημέρες και μέχρι να απυρετήσει ο ασθενής. Χαρακτηρίζεται από έντονα συμπτώματα στην ούρηση, πόνο και υψηλό πυρετό που εξελίσσεται ραγδαία.
Χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα
Αντίθετα, η χρόνια προστατίτιδα δεν είναι επείγουσα κατάσταση. Τα συμπτώματα είναι ήπια, αλλά διαρκούν στο χρόνο και εξαντλούν τον ασθενή. Γνωστή και ως χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα, αυτή η μόλυνση προκαλείται από βακτήρια στον αδένα του προστάτη που συνήθως αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά τα οποία χορηγούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μια λοίμωξη του προστάτη μπορεί να υποτροπιάσει επειδή τα αντιβιοτικά δεν μπόρεσαν να εισέλθουν αρκετά βαθιά στον ιστό του προστάτη για να καταστρέψουν όλα τα βακτήρια. Επίσης είναι πιθανό αντιβιοτικό που χορηγήθηκε να μην ήταν αποτελεσματικό έναντι του συγκεκριμένου βακτηρίου που προκαλεί τη μόλυνση. Για να αντιμετωπιστεί μια λοίμωξη του προστάτη που υποτροπιάζει συνεχώς, θα πρέπει να γίνει πλήρης έλεγχος για τυχόν υποκείμενα προβλήματα, όπως απόφραξη που θα εμπόδιζε τη θεραπεία να είναι αποτελεσματική ή θα σας έκανε πιο ευάλωτους στη μόλυνση. Ο Ουρολόγος θα κρίνει ποίες εξετάσεις θα κάνετε.
Χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα
Επειδή δεν είναι γνωστά τα αίτια που την προκαλούν δεν υπάρχει μια και μοναδική θεραπεία για όλες τι περιπτώσεις. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία συμπτωμάτων τα οποία διαφέρουν σε κάθε ασθενή. Συχνά οι ασθενείς παρουσιάζουν εξάρσεις και υφέσεις, ενώ τα αίτια που μπορεί να πυροδοτήσουν την επανεμφάνιση της είναι διαφορετικά για τον καθένα. Η θεραπεία συνήθως είναι μακροχρόνια και συνοδεύεται από αλλαγές στον τρόπο ζωής του αρρώστου. Όλα τα παραπάνω συμβάλουν αρνητικά στην ποιότητα ζωής του ασθενούς, επηρεάζουν την ψυχολογία του ενώ δεν είναι σπάνιο να προκαλέσουν άγχος και κατάθλιψη.
Αυτή η πολύπλοκη οντότητα απαιτεί εμπειρία από το γιατρό, ο οποίος θα πρέπει να εξατομικεύει και προσαρμόζει τις διάφορες θεραπείες που υπάρχουν ανά ασθενή. Συχνά χρειάζεται συνδυασμός θεραπειών που στόχο έχουν να μετριάσουν τα συμπτώματα και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν μυοχαλαρωτικά, φάρμακα που βελτιώνουν τη ροή των ούρων και τη συχνουρία (α-αδρενεργικοί αποκλειστές, αντιχολινεργικά), φάρμακα που βοηθούν τη στυτική λειτουργία, φυτικά εκχυλίσματα καθώς και νευροληπτικά σε ασθενείς με χρόνιο πόνο. Τα καλύτερα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση του πόνου έχουν δώσει τα κρουστικά κύματα. Εφαρμόζεται εξειδικευμένο πρωτόκολλο 6 συνεδριών, μία ή δύο φορές την εβδομάδα. Το πρωτόκολλο βέβαια εξατομικεύεται ανάλογα με τα συμπτώματα και την διάρκεια που υπάρχει το πρόβλημα. Σε σοβαρές περιπτώσεις το πρωτόκολλο μπορεί να επαναληφθεί και δεύτερη φορά.
Σε κάποιες περιπτώσεις εξειδικευμένοι φυσικοθεραπευτές μπορούν να βοηθήσουν τόσο στο χρόνιο πυελικό πόνο, όσο και εκπαιδεύοντας τον ασθενή να χαλαρώνει το πυελικό έδαφος. Όταν τα συμπτώματα από την ψυχική σφαίρα είναι σοβαρά ίσως χρειαστεί η συνεργασία ψυχιάτρου ή ψυχολόγου.
Με λίγα λόγια…
Πολλοί άνδρες 20-50 ετών υποφέρουν από προστατίτιδα. Υπάρχουν διάφοροι τύποι εκ των οποίων ένας οφείλεται σε μικρόβιο, ενώ στους λοιπούς τύπους δεν ανιχνεύεται κάποιο παθογόνο. Η θολή παθοφυσιολογία, η έλλειψη κοινής θεραπείας για όλους και η χαώδης διαδικτυακή «ενημέρωση» οδηγεί τους άνδρες με το πρόβλημα από γιατρό σε γιατρό ενώ το πρόβλημά τους παραμένει….
Μου λένε …
- είναι όλα στο μυαλό σου
- νομίζεις οτι πονάς, δεν αντέχεις μια ενόχληση;
- έχουν πειραχθεί μόνιμα τα νεύρα
- αφού μπορείς να κάνεις σεξ, μια χαρά είναι οι στύσεις σου
- πας τακτικά για ούρηση γιατί πίνεις πολλά υγρά
- καλύτερα να σε δει ψυχίατρος
- μόνο με φυτικά η εναλλακτικές θεραπείες θα περάσει
- κόψε αλκοόλ και πολλά είδη τροφής
- δεν υπάρχει θεραπεία, έτσι θα μάθεις να ζεις
Ισχύουν;
- Η χρόνια προστατίτιδα είναι σύνδρομο, δηλαδή σύνολο συμπτωμάτων
- Δεν είναι ψυχική πάθηση και τα συναισθήματα που δημιουργούνται οφείλονται στην χρόνια ταλαιπωρία των ανδρών
- Η απόγνωση του ιατρού μπροστά στην αναποτελεσματικότητα των θεραπειών τον φέρνει σε δύσκολη θέση
- Μια πάθηση που δεν θεραπεύεται εύκολα αποκτά εμπορικό ενδιαφέρον με όλες τις γνωστές συνέπειες
- Η αιτιολογία της δεν έχει διευκρινιστεί επαρκώς
- Οι περισσότερες θεραπείες, όπως τα αντιβιοτικά και τα αντιφλεγμονώδη αν προσφέρουν βοήθεια είναι περιορισμένη και σε συγκεκριμένους ασθενείς
- Από τις υπάρχουσες θεραπείες για τον πόνο μόνο τα κρουστικά και ο βελονισμός έχουν τεκμηρίωση
- Οι διάφορες δίαιτες δεν λύνουν το πρόβλημα, απλά κάνουν τα συμπτώματα ηπιότερα
- Μπορεί να θεραπευτεί αλλά θέλει ΥΠΟΜΟΝΗ και ΕΠΙΜΟΝΗ
Υπάρχουν μυστικά στην θεραπεία;
- Ο παράγοντας «εμπειρία» στην αντιμετώπιση της πάθησης είναι ο σημαντικότερος στην σωστή αντιμετώπιση
- Το σωστό και λεπτομερές ιστορικό καθοδηγεί την στρατηγική αντιμετώπισης. Πρέπει να ακούμε προσεκτικά τον ασθενή!
- Δεν θεραπεύουμε τη πάθηση, αλλά τα συμπτώματα
- Μια στρατηγική που λύνει σε κάποιον το πρόβλημα μπορεί να είναι εντελώς αναποτελεσματική σε κάποιον άλλο
- Η έρευνα προχωρά και προσφέρει κάθε μέρα νέες δυνατότητες αντιμετώπισης
- Η αποθεραπεία είναι μακροχρόνια
- Οι υποτροπές μπορούν να προληφθούν
Που να διαβάσω για να μάθω για την πάθηση;
Το διαδίκτυο, όπως για κάθε θέμα, προσφέρει άπειρες πηγές πληροφόρησης. Η εγκυρότητα όμως είναι περιορισμένη. Οι διεθνείς επιστημονικές εταιρείες έχουν δημοσιευμένες οδηγίες και είναι οι πλέον έγκυρες. Όμως αφορούν την πάθηση και όχι τον συγκεκριμένο ασθενή.
Γι’ αυτό αρχή μας είναι να μην παρουσιάζουμε στις σελίδες μας πληροφορίες σχετικά με παθήσεις, αλλά να προσφέρουμε λεπτομερή ενημέρωση στον κάθε άνδρα μετά από τη λήψη ιστορικού και τις κατάλληλες διαγνωστικές εξετάσεις.
Ο ασθενής είναι ο βαθύτερος γνώστης της πάθησής του όπως εκδηλώνεται στον ίδιο, αλλά δεν θα μπορέσει ποτέ – και δεν βοηθά- να γίνει ο βαθύτερος γνώστης της πάθησης.
Τι ιδιαίτερο προσφέρει το ιατρείο;
- Αντιμετωπίζουμε πάνω από 30 περιστατικά τον μήνα επί 25 χρόνια. Η εμπειρία είναι το βασικό μας όπλο.
- Συμμετέχουμε ενεργά στην έρευνα για την αντιμετώπιση της πάθησης με δημοσιεύσεις στα εγκυρότερα Διεθνή περιοδικά που επηρεάζουν διεθνώς την κλινική πράξη
- Μέσω διεθνών δημοσιεύσεων συμμετείχαμε στην δημιουργία των σύγχρονων πρωτοκόλλων αντιμετώπισης της πάθησης
- Ενημέρωση ασθενή –εκπαίδευση και λήψη από κοινού αποφάσεων για θεραπεία
- Χρησιμοποιούμε εξατομικευμένες θεραπείες, ανάλογα με το ιστορικό κάθε ασθενή
- Προσφέρεται κάθε θεραπεία που υπάρχει σήμερα διεθνώς, χρησιμοποιώντας τα τελευταία δεδομένα και τεχνολογία αιχμής
Οι σημαντικότερες πρόσφατες διεθνείς μας δημοσιεύσεις πάνω στις προστατίτιδες
OΜΙΛΙΕΣ / ΜΑΘΗΜΑΤΑ σε Ουρολόγους